Mapy, które pokazują ciekawe i zaskakujące fakty o krajach

Wprowadzenie

Mapa może zabrać nas w podróż — przenieść przez kontynenty i kultury jednym spojrzeniem.

To, co zaczęło się od prostego rysunku na glinianej tabliczce w Babilonie, ewoluowało razem z nami. Przez długi czas mapy służyły głównie do nawigacji — nawet po przeniesieniu ich do świata cyfrowego i GPS.

Dziś pełnią znacznie więcej funkcji. Nowoczesne mapy pomagają analizować ludzkie zachowania, trendy globalne i codzienne nawyki, które kształtują nasze życie.

Na przykład: czy wiesz, ile szopów w ostatnich dekadach zadomowiło się w Niemczech? Albo ile osób w Stanach Zjednoczonych zamyka drzwi na klucz?

Kartografowie łączą sztukę, matematykę i technologię, by wydobywać wzorce z surowych danych i udostępniać je online.

#1 Spadek popularności Tesli w Europie

#2 Kraje, których obywatele odbyli lot w kosmos (stan na 2024)

Rozmowa z kartografem Danny Dorlingiem

Mieliśmy okazję porozmawiać z Dannym Dorlingiem, uznanym geografem i kartografem, o jego pracy i pasji do map. Dorling uważa, że kartografia to sposób widzenia świata inaczej — to wybór, jak go przedstawić.

Jako profesor geografii na Uniwersytecie Oksfordzkim twierdzi, że mapy pomagają wizualnie porządkować skomplikowane informacje. Wspomina, że jako dziecko źle czytał i pisał, za to lubił matematykę, obrazy i wykresy — stąd zamiłowanie do map.

#3 Prognoza ludnościowa Europy do 2100 roku

#4 Odsetek urodzeń pozamałżeńskich w Europie

#5 Liczba samochodów na 1000 mieszkańców w Europie

Dlaczego mapy zapadają w pamięć

Przed każdym quizem pubowym najpierw szukam map w sieci — map krajów i miast, ale też tych obrazujących mniej znane globalne trendy. Dane przedstawione na mapie zapadają w pamięć znacznie dłużej niż tabela czy wykres.

To trwałe wrażenie jest jednym z powodów, dla których mapy bywają tak skuteczne. Dlatego podczas kampanii wyborczych partie chętnie sięgają po mapy — potrafią one przyciągnąć uwagę i wpływać na odbiór informacji.

#6 Jak powiedzieć „jak” w różnych językach

#7 Odsetek Europejczyków, którzy chcą wyższych podatków dla najbogatszych

Mapy jako narzędzie wiralowe

Badania pokazują, że mapy szybko zdobywają popularność w sieci, zaczynają dyskusje i kształtują opinie. Niezależnie od tego, czy dotyczą poważnych tematów, czy są satyryczne, trafiają w emocje i upraszczają złożone treści, co sprawia, że ludzie chętnie je udostępniają.

Dlatego właśnie media i politycy tak często korzystają z map — są przekonujące i łatwe do dzielenia się.

#8 Drugi najczęściej używany język w poszczególnych stanach USA

#9 Który nieeuropejski kraj ma największą diasporę każdej europejskiej narodowości

Wyzwania tworzenia map

Dorling tłumaczy, że stworzenie mapy, która rzeczywiście opowiada całą historię, nie jest łatwe. Jednym z największych problemów jest przekonanie odbiorców, dlaczego w ogóle trzeba dane przekształcać — a potem wytłumaczenie im, jak to działa.

Porównuje trudności powstawania map do projektowania wykresów. Transformacja kartogramu, często względem populacji, dramatycznie zmienia percepcję — mimo że dane pozostają identyczne, sposób ich przedstawienia może radykalnie zmienić odbiór.

#10 Elektryfikacja sieci kolejowej w poszczególnych stanach Indii

#11 PKB per capita w Europie

#12 Największy partner eksportowy w handlu dla każdego stanu USA

Kontrowersje wokół projekcji mapy świata

Mapy potrafią też wzbudzać spory. Klasyczna mapa świata w projekcji Mercatora, z którą wielu z nas dorastało, stała się szeroko komentowana, gdy ludzie uświadomili sobie, jak bardzo zniekształca rozmiary kontynentów. Na przykład Grenlandia wydaje się podobnej wielkości co Afryka, choć Afryka jest w rzeczywistości około 14 razy większa.

Po rozpoczęciu dyskusji alternatywna mapa świata pokazywana według rozmieszczenia ludności zyskała dużą popularność — zmieniła perspektywę, pokazując nie tyle powierzchnię lądów, co miejsca zamieszkania ludzi.

Student, który zaprojektował taką mapę, mówił, że zrobił to z pasji do map i chęci edukowania — według niego taka prezentacja jest przydatna w geopolityce, bo pokazuje to, co dla nas najistotniejsze: ludzi.

#13 Miasteczko w Norwegii pozostające w cieniu przez sześć miesięcy w roku

#14 Czy populacja twojego kraju wzrosła czy zmalała od 2000 roku?

#15 Mapa radzenia sobie z głodem w Europie na początku 1918 roku

Opowiadanie historii przez kartografię

Eksperci wskazują, że kartografowie od zawsze wykorzystywali opowiadanie historii tworząc mapy. Wiele dawnych map łączyło informacje z lokalnymi tradycjami lub narracjami kulturowymi, dzięki czemu łatwiej było ludziom zrozumieć świat niż tylko przez liczby.

W erze niekończącego się scrollowania i krótkiej uwagi, kluczowe staje się pytanie: jakie mapy przyciągają naszą uwagę? Badania pokazują, że projekt mapy — kolory, rozmiary elementów, sposób prezentacji — może wywołać emocje. Proste, kolorowe mapy zatrzymują wzrok i zachęcają do poznawania historii kryjących się za danymi.

#16 Inwazja szopów w Niemczech na przestrzeni ostatnich 30 lat

#17 Żaden huragan nigdy nie przekroczył równika

#18 Lata, w których kobiety zdobyły prawa wyborcze w krajach Bliskiego Wschodu

#19 Które kraje są unitarne, a które federalne

#20 Jak Google Maps nazywa Zatokę Meksykańską w USA, Wielkiej Brytanii i Meksyku

#21 „Pas urodzeń”: stany USA o najwyższym wskaźniku dzietności

#22 10 krajów z największą liczbą wysp

#23 Kraje, w których większość ludności urodziła się w XXI wieku (stan na luty 2025, na podstawie wieku medianowego)

#24 Prognozowana zmiana liczby ludności (według The Guardian)

#25 Wyniki głosowania w sprawie Brexitu

#26 Oficjalny status języka włoskiego na świecie

#27 Odsetek właścicieli domów, którzy zamykają drzwi na klucz w USA

#28 Najważniejsi partnerzy importowi każdego stanu

#29 Proponowane unie w Europie

#30 Kto „posiada” Amazonkę?

#31 Kraje, w których niedawno odbywały się protesty

#32 „Dzień wyzwolenia”: taryfy Trumpa wobec Europy

#33 Które stany USA mają najwyższe stawki podatku dochodowego?

#34 Które prowincje Chin mają PKB podobne do twojego kraju?

#35 Jak wyglądałby amerykański Kolegium Elektorskie zastosowane do Europy

Reklama